Bệnh này là bệnh biến ở gai thần kinh thị giác hoặc thần kinh thị giác hậu nhãn cầu phát sinh viêm. Đông y cho rằng thuộc phạm trù "Thanh minh", "Bao manh" thuộc về can huyết bất túc, can phong nhiễu lên gây ra.
1. Điểm cần kiểm tra để chẩn đoán
Nhìn vật mờ, thường kèm có đau đầu rất rõ rệt
- Đáy mắt biến hoá
+ Viêm gai thần kinh thị giác: Gai thần kinh thị giác hiện rõ sung huyết mức độ khác nhau, bờ mép không rõ, tĩnh mạch chính giữa võng mạc giãn rộng cong khúc, trên và lân cận trên võng mạc có vật thấm ra sắc trắng và xuất huyết.
+ Viêm thần kinh thị giác hậu nhãn cầu: Đáy mắt không biến hình, khi chuyển động nhãn cầu thì đau.
2. Phương pháp trị liệu
2.1. Biện chứng thí trị
Phép chữa: Dưỡng huyết tức phong.
Phương thuốc ví dụ:
Sài hồ 1,5 đồng cân, Thiên ma 1 đồng cân
Bạch tật lê 5 đồng cân, Câu đằng 4 đồng cân
Đương quy 3 đồng cân, Bạch thược 3 đồng cân
Hà thủ Ô 5 đồng cân, Ngũ vị tử 3 đồng cân
Đan bì 2 đồng cân, Xa tiền tử 3 đồng cân
Gia giảm:
Gai thần kinh thị giác sung huyết nghiêm trọng, gia Sinh địa 5 đồng cân
2.2. Thuốc chế sẵn
Đan chi tiêu giao hoàn (xem ở bài 17), mỗi lần uống 1,5 đồng cân, ngày 2 lần uống
2.3. Chữa bằng châm cứu
a. Thể châm:
Huyệt thường dùng: Phong trì, Cần hậu, Tình minh, Hợp cốc
Huyệt dự bị:: Thừa khấp, Can du, Thận du, Túc tam lý,
Phương pháp: Huyệt vị vùng mắt hơi vê tiến chậm, làm cho cảm ứng tản rộng đến cầu mắt, các huyệt khác kích thích vừa. Lưu kim 0-15 phút, cách ngày châm 1 lần, 15-20 lần là một liệu trình.
b. Phương kinh nghiệm
Huyệt hường dùng: Cần hậu, Tình minh, Thừa khấp, Tân toản trúc.
Huyệt dự bị: Phong trì, Thái dương, Hợp cốc.
Phương pháp :
- Thanh manh không nhìn thấy: Châm Thương dương, Cự liêu, Thượng quan, Đồng tử liêu, Lạc khước, Thừa quang ("Loại kinh đồ dực, Châm cứu yếu lãm).
- Mắt thanh manh: Châm Can du, Đảm du, Thận du, Dưỡng lão cứu 7 mồi, Thương dương cứu 5 mồi, Quang minh (Loại kinh đồ dực, Châm cứu yếu lãm)
- Bạo manh không thấy vật: Châm Toản trúc, 5 huyệt phía trước đỉnh ( Thần đình, Thượng tinh, Tín hội, Tiền đình, Bách hội), lại châm Ủy trung ra máu (Nho môn sự thân).