Viêm thanh quản chia làm 2 loại cấp và mạn tính. Viêm thanh quản cấp tính thường do ngoại cảm phong hàn, uất mà hoá hoả, phế mất thanh túc đưa đến, thuộc về "Bạo ám" của Đông y. Viêm thanh quản mạn tính thường do nhiệt uất hoá hoả, hao thương phế âm đưa đến, thuộc về "Cửu ám" của Đông y.
1. Điểm cần kiểm tra để chẩn đoán
1 . Chứng trạng chủ yếu của viêm thanh quản là tiếng nói thô nhám, hoặc mất tiếng, kèm theo trong họng khô ngứa, ho hắng không có đờm hoặc đờm dính ít. Viêm thanh quản cấp tính nóng rát hơi đau, lại có thể có kèm sợ gió phát sốt, đầu đau là chứng trạng toàn thân. Viêm thanh quản mạn tính tiếng nói khàn, từng đợt hoặc liên tục, nói quá nhiều thì nặng thêm, rất ít thấy mất tiếng
hoàn toàn.
2. Soi thanh quản giai đoạn cấp tính thấy toàn bộ hoặc một bộ phận niêm mạc sung huyết phù nề, có khi có xuất huyết dạng điểm, có thể đờm dính, giây thanh âm sung huyết hoặc phù nề dầy; ở viêm thanh quản mạn tính: toàn bộ hoặc một phần niêm mạc sung huyết dầy, có thể thấy dãn mạch thanh đóng khép không kín.
3. Trẻ em khi viêm thanh quản cấp tính, hô hấp khó khăn, người già có khàn tiếng kéo dài và tăng dài cần phải nghĩ tới ung thư thanh quản.
2. Phương pháp trị liệu
2.1. Biện chứng thí trị
a. Phòng nhiệt phạm phế (viêm vòm họng cấp tính): Sợ gió phát sốt, đầu đau, ho hắng, hầu họng khô đau, tiếng nói câm bí, miệng khô muốn uống, mạch phù sác, rêu lưỡi vàng mỏng.
Phép chữa: Sơ phong thanh nhiệt lợi yết.
Phương thuốc: Ma hạnh cam cao thang gia vị.
Ma hoàng 1 đồng cân Hạnh nhân 3 đồng cân
Sinh Thạch cao 1 đồng cân Sinh Cam thảo 1 đồng cân
Cát cánh 1 đồng cân Ngưu bàng tử 3 đồng cân
Bạc hà 1,5 đồng cân (bỏ vào sau).
Ho hắng nhiều, gia Đại bối mẫu 2 đồng cân, Qua lâu bì 3 đồng cân.
b. Nhiệt thương phế âm (mạn tính viêm vòm họng) Tiếng nói câm bí, hầu họng khô ngứa, ho hắng, không đờm, chiều nhẹ đêm nặng.
Phép chữa: Dưỡng âm nhuận phế thanh hoả.
Phương thuốc: Dưỡng âm thanh phế thang gia giảm
Sinh địa 4 đồng cân Huyền sâm 4 đồng cân
Mạch đông 3 đồng cân Tang bạch bì 2 đồng cân
Cát cánh 1 đồng cân Sinh Cam thảo 1 đồng cân
Ngọc hồ diệp 5 phân Phì đại hải 3 quả
2.2. Thuốc chế sẵn
Hưởng thanh hoàn, mỗi lần uống 2 đồng cân, ngày hai lần uống. Dùng hợp ở thời gian mạn tính.
Hưởng thanh hoàn.
Đại hoàng, Sa nhân, Xuyên khung, Kha tử nhục, mỗi thứ 2 lạng 8 đồng cân; Cam thảo, Liên kiều, Cát cánh, mỗi thứ 6 lạng 4 đồng cân; Thị sương 1 lạng 4 đồng cân, Bạc hà 10 lạng, Thiền y 7 lạng 8 đồng cân, Hài nhi trà 5 lạng, Xuyên bối 7 lạng 8 đồng cân. Nghiền mịn.
Luyện mật làm viên. Mỗi lần uống 1,5 đồng cân, ngày 2 lần uống. Đàn bà mang thai không dùng.
2.3. Phương lẻ thuốc cây cỏ
e) Bồ công anh 1 lạng, Bản lam căn 1 lạng, Thiền y 2 đồng cân. Sắc nước uống, ngày 2 lần.
Dùng hợp ở thời gian cấp tính.
Dã bạc hà 1 lạng, Thanh đại 1 lạng. Nghiền mịn, luyện mật làm viên to như hạt ngô đồng, cứ 2 giờ đồng hồ ngâm 1 viên.
Dùng hợp ở cảm mạo hoặc diễn xướng làm tiếng nói câm bí.