Viêm lợi trùm cấp tính thường do trong có tích nhiệt, lại cảm phong tà, phong nhiệt đánh nhau mà thành thực chứng.
1. Điểm cần kiểm tra để chẩn đoán
1. Thường phát sinh ở người thanh niên khi mọc răng khôn.
2. Lợi răng chung quanh răng khôn sưng đỏ đau đớn, ép vào đó có khi tràn ra dịch mủ, má tai sưng cứng rõ rệt.
3. Khi nghiêm trọng, hàm răng mở ra ngậm lại khó khăn, nuốt xuống họng hoặc nói năng đều ảnh hưởng.
4. Nhẹ thì không có chứng trạng toàn thân, nặng thì có sợ lạnh phát sốt, toàn thân khó chịu, ăn uống giảm, đại tiện bí.
5. Hạch lim pho dưới hàm có thể sưng to, áp đau.
2. Phương pháp trị liệu
2.1. Biện chứng thí trị
Phép chữa: Sơ phong thanh nhiệt tiêu thũng.
Phương thuốc: Ngưu bàng giải cơ thang gia giảm.
Ngu bàng tử 3 đồng cân Bạc hà 1,5 đồng cân
Hạ khô thảo 3 đồng cân Xích thược 2 đồng cân
Sơn chi 3 đồng cân Ngân hoa 5 đồng cân
Liên kiều 5 đồng cân
Gia giảm:
Má tai sưng khối rắn chắc, gia Tạo giác thích 3 đồng cân, Bào sơn giáp 1,5 đồng cân.
2.2. Chữa cục bộ
Khi mới nổi lên dùng Kim hoàng tán (xem ở chương II, bài 2) đắp ngoài chỗ má tai, trong miệng thì thổi, bôi Hầu khoa tiêu thũng tán (xem ở chương IV, bài 1), vỡ mủ thì đổi dùng Băng bằng tán (xem ở chương IV, bài 1).
2.3. Chữa bằng châm cứu
Lấy huyệt: Hạ quan, Giáp xa, Hợp cốc (chích máu).
Gia giảm: khối sưng ở má tai to cứng, có sốt, gia: Ế phong, Khúc trì, Thân trụ (chích máu), Linh đài (chích máu).